'Als je een uitwedstrijd, die zo belangrijk voor je is, zo begint... Je laat in de eerste en de beste actie een man zó makkelijk lopen... Dan kun je het over details hebben, maar als je dezelfde fouten blijft maken, dan heb je niks te zoeken in de Champions League’ Khalid Boulahrouz vindt dat Ajax niets te zoeken heeft in de Champions League, omdat zij steeds dezelfde fouten blijven maken. Dat vertelt de oud-international van het Nederlands elftal na Napoli - Ajax (4-2) bij Ziggo Sport..’ (van: www.ajaxshowtime.com).
Maar zou het niet beter zijn om te kijken naar welke fouten er zijn gemaakt, en naar manieren waarop de fout niet weer gemaakt kan worden? Soms moet je meerdere fouten maken om ze daarna niet meer te maken. Fouten maken heeft een doel: je wordt beter in wat je doet!
Mindset in de sport
Kleine kinderen die leren lopen, merken bij de eerste honderd keer dat ze het nog niet kunnen. Toch geven ze niet op. Later in ons leven leren we om fouten te vermijden. Dit komt omdat we complimenten krijgen voor dingen die we goed doen en worden gestraft voor wat we fout doen. Maar we kunnen alleen beter worden door veel kleine faalmomenten! We proberen dingen uit, merken wat wel of niet werkt, we experimenteren en zoeken, we slagen en falen. Hiervoor moet je uit je veilige zone, je comfortzone.
Wanneer je meer weet over het nut van fouten maken in de sport, kan dat ervoor zorgen dat je fouten maken meer accepteert. Als je je mindset verschuift van het idee dat “de fouten die ik maak aangeven dat ik ergens slecht in ben”, naar: “de fouten die ik maak, geven aan waar mijn groeimogelijkheden liggen”, ben je met een gezondere mindset bezig en ga je ook beter presteren in je sport. Deze mindset kun je zelf beïnvloeden. In plaats van te denken: “ik kan dit dus niet”, hoef je er maar 1 woordje tussen te zetten: “ik kan dit nog niet”. Als ik doorga met oefenen, dan word ik er beter in!
In één keer goed
Niet alleen in de sport, maar op allerlei gebieden maken we allemaal wel eens fouten, en toch zijn we bang om fouten te maken. We willen alles in één keer goed doen.
Maar juist door fouten te maken, kom je verder. Zo hebben we ook leren lopen en fietsen. En daarnaast zijn er zijn door middel van fouten maken uitvindingen gedaan. Uitvinders proberen heel veel dingen, waarbij er ook veel ‘mislukt’, maar hierdoor komen ze wel verder met hun uitvindingen en ideeën. Dit heet trial-and-error, of anders gezegd: beter worden door vallen en opstaan.
Voorbeelden van uitvindingen die per ongeluk zijn gedaan door trial-and-error:
Cornflakes: Een Amerikaan hielp zijn broer met brood bakken, maar lette even niet op – foutje!- en was per ongeluk het belangrijkste ingrediënt vergeten: tarwe. Hij merkte toen dat het deeg ‘vlokkerig’ werd. Hij bakte het toch en het werden krakerige, verse en vlokkerige snacks: flakes.
De magnetron: Magnetrons waren tijdens de Tweede Wereld Oorlog een onderdeel van radars. Iemand bedacht een nieuwe techniek om betere radarsystemen te ontwikkelen. Tijdens deze experimenten voelde hij dat een chocoladereep die in zijn jaszak zat, was gesmolten. Daarna experimenteerde hij verder (trial-and-error), net zolang totdat hij een keuken-magnetron had ontwikkeld.
Kortom: als deze mensen niet door waren gegaan met proberen en fouten maken, hadden we deze producten misschien niet gehad!
Doe er je voordeel mee!
Het is handig om te weten wat voor soort fouten je maakt en hoe je je voordeel kunt doen met het maken van deze fouten. Hieronder worden verschillende soorten fouten genoemd, zodat je ze herkent en weet waardoor ze ontstaan.
De stretch-fout
Bij stretchfouten doe je iets wat je nog nooit eerder hebt gedaan. Je gaat een uitdaging aan en leert iets nieuws. Daarbij gaat altijd iets mis, bijvoorbeeld wanneer je een sport leert. Stel je leert een nieuwe voetbaltruc: je struikelt en valt op je knie. Daarna kun je samen met iemand anders kijken waardoor dat kwam, en leer je van wat er is gebeurd: je past je manier van voetballen aan. Hierdoor ga je steeds beter voetballen.
De aha-zit-dat-zo-fout
Dit type fout is een fout die je meer toevallig tegenkomt tijdens het leerproces. Je bent ergens mee bezig, en als je (bijna) klaar bent, kom je erachter dat je kennis of vaardigheden mist. Je gaat dan na waar dat aan lag, je reflecteert op hoe je het hebt gedaan. Misschien deed je iets onbewust verkeerd. Wanneer iemand dat dan ziet en je op de fout wijst, krijg je het aha-zit-dat-zo-gevoel. Je weet dat je het de volgende keer anders gaat doen en zo leer je weer!
De slordigheidsfout
Deze fouten ontstaan onder andere door moe zijn, te snel willen werken of als een taak veel te makkelijk is voor je. Je vergeet bijvoorbeeld een tas op een ochtend dat je veel stress hebt, of je maakt de verkeerde opdracht tijdens de les. Dit worden slordigheidsfouten genoemd en je kunt kijken waardoor deze ontstaan. Soms helpt het om even diep in te ademen, even pauze te nemen of een nacht goed slapen. Als het komt doordat je je moeilijk kunt concentreren, kun je kijken of je iets kunt verbeteren aan je werkomgeving, je gewoontes of je werkproces.
De grote-gevolgen-fout
Iedereen wil fouten voorkomen die grote of nadelige gevolgen hebben. Dat geldt voor een chirurg die een moeilijke operatie doet, maar ook wanneer je bijvoorbeeld een belangrijke toets of voetbalwedstrijd doet. Hoe je je gedraagt tijdens zo’n spannend moment, heeft te maken met hoe je je tot dan toe hebt ontwikkeld. Je leert van grote-gevolgen-fouten door achteraf te bekijken hoe het is verlopen en te kijken naar wat er kan worden verbeterd. Maar let wel op: soms gaan er in je hoofd alarmbellen af alsof je een grote-gevolgen-fout hebt gemaakt, maar gaat het om een andere fout! Wanneer je weet om welke soort fout het gaat, kun je de angst die je voelt verminderen en daardoor minder stress krijgen.
Je kunt dus beter worden in wat je doet door fouten te maken. Zoals Edison zei: ‘’Ik heb niet gefaald. Ik heb 10.000 manieren gevonden die niet werken!’’
Bronnen:
https://www.nlp-nu.nl/kenniscentrum/technieken-begrippen/omgaan-met-fouten/
https://www.nlsportpsycholoog.nl/blog/fouten-maken-13/
https://www.buroleerlingenhulp.nl/van-fouten-maken-leer-je-maar-hoe-dan-zo-dus/
https://www.ajaxshowtime.com/opinie/als-je-dezelfde-fouten-blijft-maken-heb-je-niks-te-zoeken-in-de-champions-league